Türkiye Psikiyatri Derneği Anksiyete Bozuklukları Çalışma Birimi tarafından hazırlanan 2004 tarihli “Anksiyete Bozuklukları Tedavi Kılavuzu” ve 2006 tarihli “Anksiyete Bozuklukları” kitaplarından sonra, benzer bir alanda üçüncü kitabımızı yayımlıyoruz. Bu, aynı zamanda, çalışma birimimizin isminin Anksiyete, Obsesif Kompulsif ve İlişkili Bozukluklar olarak değiştirilmesinden sonra hazırladığımız ilk kitap.
Anksiyete Bozuklukları kitabının yayımlandığı tarihten bu yana gecen 11 yılda, obsesif kompulsif bozukluğun (OKB) obsesif kompulsif spektrum bozuklukları (OKSB) adı verilen bozukluk grubu ile ilişkisi, araştırmacıların ilgisini çeken bir konu olmuştur. Obsesyon ve kompulsiyonlar OKB için mutlaka bulunması gereken belirtiler olmasına karşın, obsesif düşünce ve kompulsif ritüellerin diğer bazı bozukluklarda da bulunabildiği uzun zamandır bilinmektedir. Bu bozukluklardan bazılarının belirli ortak özelliklere sahip olmalarına ilişkin gözlemler ve kimi araştırma sonuçları, OKSB kavramının ortaya atılmasını getirmiştir. OKSB içinde yer alan bozuklukların klinik özellikler, psikiyatrik eştanı, aile öyküsü, etiyoloji, seçici farmakolojik ve bilişsel davranışçı tedaviye yanıt gibi değişkenler açısından, kendisi de aynı spektrumun bir parçası olarak kabul edilen OKB ile belirli oranlarda örtüştüğü kabul edilmektedir.
Araştırmalar, OKSB içinde yer alan psikiyatrik bozuklukların birbirleriyle bağlantılı olduğunu gösteren en önemli kanıtın, OKB ile aralarındaki fenomenolojik benzerlikler olduğunu göstermektedir. Bu bozukluklara ait zihinsel ya da davranışsal belirtilerin içeriği değil de yapısı dikkate alındığında, bu belirtilerin obsesif düşünce ya da kompulsif davranış özelliğinde olduğu dikkati çekiyor. Aynı zamanda, OKSB içinde yer alan bazı bozuklukların içeriğinin de, OKB belirtileriyle örtüştüğü görülmektedir.
OKSB kavramının ortaya atılması, beraberinde halen süre giden bazı tartışmaları da gündeme getirmiştir. OKSB kapsamının, içerdiği bozukluklar hakkında yeterli kanıt olmadan fazla geniş tutulduğu, eleştirilen noktalardan biridir. Kavramsal düzeyde tartışılan bir diğer konu, OKSB içinde yer alan bozuklukların OKB ile ilişkilerinin derecesinin bozukluklara göre farklılıklar göstermesidir. OKB ile bu ilişkinin her durumda kurulamadığı, kimi zaman ise OKSB içinde yer alan bozuklukların alt tipleriyle kurulabildiği de göz önüne alınmalıdır.
Bu alana ilişkin gelişmelerin sınıflandırma sistemlerine de yansımasıyla, 2013 yılında yayımlanan DSM-5’te, OKB, anksiyete bozukluklarından ayrılarak Obsesif Kompulsif ve İlişkili Bozukluklar adı altında yeni bir tanı kategorisine dahil edilmiştir. Kitabımızın içeriği de bu tanı kategorisi dikkate alınarak belirlenmiştir. Kitapta, OKB, beden dismorfik bozukluğu, deri yolma bozukluğu, trikotilomani, istifleme bozukluğu, madde kullanımının ya da ilaçların yol açtığı obsesif kompulsif ve ilişkili bozukluk ve başka tıbbi duruma bağlı obsesif kompulsif ve ilişkili bozukluk; temel bilgilerin yanı sıra yeni tanı ölçütleri, güncel bilgiler ve son yıllardaki araştırmaların sonuçlarına yer verilerek ele alınmıştır.
Kitabın, psikiyatri uzmanlık öğrencileri ve psikiyatri uzmanlarının bu alandaki eğitim gereksinimlerinin karşılamasını, uzmanlık ve yeterlik sınavları için bir kaynak işlevi görmesini ve tüm meslektaşlarımıza Obsesif Kompulsif ve İlişkili Bozukluklar konusunda temel ve güncel bilgilere ulaşmalarında yardımcı olmasını diliyoruz. Elinizdeki kitabın gelecekte yeni basımlarının yapılabileceğini göz önünde tutularak görüş ve önerilerinizi Çalışma Birimine iletmenizi önemli görüyoruz. Kitabın oluşturulmasında gösterdikleri yoğun çaba ve özverili çalışma nedeniyle bölüm yazarı olan Anksiyete, Obsesif Kompulsif ve İlişkili Bozukluklar Çalışma Birimi üyesi meslektaşlarımıza içten teşekkürlerimizi sunarız. |